Joie de Livre

Mensen kijken me weleens vreemd aan wanneer ik vertel dat ik veel inspiratie uit boeken haal. Een veel gehoorde reactie is “over Tantra moet je niet lezen(/denken), dat moet je ervaren.” Aan de andere kant krijg ik de vraag welke teksten ik dan allemaal gelezen heb, wat hun autoriteit is, en of ik kan samenvatten wat ik ervan geleerd heb.
Vaak moet ik het antwoord op dergelijke vragen schuldig blijven. De manier waarop ik met teksten omga is fundamenteel anders dan deze vragen suggereren. In plaats van een antwoord zou ik wel graag een uitleg geven van hoe ik het lezen van een tekst ervaar.

Joie de Livre

Lezen is voor mij een ervaring waarin ik zo open mogelijk naar een tekst luister. Ik voel waar een tekst me raakt en wat dat op dat moment met mij doet. Zo kan een boek me fysiek raken, dat ik het in mijn lijf voel (denkend aan een misselijkmakende martelscene uit ‘The Wind-Up Bird Chronicle’ van Murakami). Een tekst kan me emotioneel raken, of op subtielere lagen van mijn bewustzijn waardoor ik nieuwe inzichten krijg, of inkijkjes in mijn leven en dat van anderen.
Zo ben ik ook van mening dat je, om de mensen en de wereld om je heen te begrijpen, beter een goede roman kan lezen dan een krant. De fictionele afstand en het stylisme in een roman bieden meer ruimte voor begrip, empathie en herkenning dan een droge uiteenzetting van feiten of gekleurde opinieweergave van een krantenartikel. Tot zover dit zijspoor.
Een goede tekst raakt me dus op meer lagen dan alleen intellectueel. Vaak speelt het intellectueel begrijpen van een tekst maar een kleine rol. Dan hoef ik niet altijd te snappen wat er staat, of me te herinneren wat ik op de vorige bladzijde heb gelezen. Het gaat dan om een een algeheel gevoel wat een boek meegeeft, momenten van inzicht, geraakt worden. Of soms moet ik een heel boek lezen om die ene zin tegen te komen die precies op dat moment de schoonheid van het leven overbrengt.

Tekst en Tantra

“It is the tradition of my teachers that esoteric secrets should not be disclosed in one place, nor is it proper to keep them totally hidden.”
(Abhinavagupta, Tantrasara)

Nu zijn zeker de tantrische geschriften zo opgesteld om naast informatie ook een belichaamde wijsheid over te brengen. Pas wanneer je de volledige levensvisie eigen hebt gemaakt (als proces in ontwikkeling) kan je de teksten in al hun volheid begrijpen. Dus waar ik nog lerende ben en continu stukjes levensvisie blootleg, ga ik ook steeds meer subtiele nuances en lessen begrijpen die in de Tantra’s verborgen liggen. Bij het lezen van de Tantra’s gaan begrijpen en belichamen hand in hand. Wanneer je niet in jezelf ervaart wat je leest zijn het slechts lege woorden. Tegelijk helpt het begrijpen van een tekst om je ervaring verder te verdiepen en te integreren. De twee kanten verrijken elkaar.
In de leeservaring komt de tekst tot leven, wordt een organisch wezen waar je steeds iets nieuws in vindt. Door je open te stellen voor een tekst, deze met verbeelding en empathie te lezen, ga je de inhoud belichamen. Zo vind je herkenning, of vervreemding. In beide gevallen kom je, als je je laat raken, tot een meer belichaamde eigen wijsheid.