Niets anders dan Therapeutisch Vingeren

“Het maakt me niet uit hoe je het noemt, yoni en lingam zijn gewoon woorden voor vagina en penis en een yoni massage is niets anders dan therapeutisch vingeren. Dat is bij wet verboden, ook al vraagt iemand hier zelf om. En dat tantra-taaltje boeit me niet.”

In bijna letterlijk deze bewoordingen spreekt de officier van justitie zich uit in een rechtszaak tegen een tantra masseur. Volgens deze visie is het aanraken van genitaliën in de context van een tantra massage per definitie strafbaar. Vanwege de mogelijk heilzame werking van een tantra massage en omdat een cliënt vaak met een hulpvraag komt, kan je het als zorgverlening zien. En voor zorgverleners worden deze handelingen als ‘ontuchtig’ gezien (“seksueel handelen in strijd met de sociaal-ethische norm”).

Dat zou inhouden dat een groot deel van mijn collega’s zich bezig houdt met criminele activiteiten, sommigen al tientallen jaren. Toch is er al die tijd een soort ‘gedoogbeleid’ geweest, zijn er vele mensen geholpen door tantrisch werk en groeit de vraag naar het ontdekken van lichamelijkheid in vrijheid. De sociaal-ethische norm verschuift.

Het Proces

Twee volle dagen zit ik op de publieke tribune in de rechtbank. Ik wil weten wat hier gebeurt, begrijpen wat de betekenis van deze zaak is, en voelen wie de mensen zijn die in dit proces verwikkeld zijn geraakt. Beide keren heb ik de dag erna vrijgepland, om bij te komen. Dat was nodig, na een dag lang invoelen in alle pijn, onmacht en worstelingen was ik zelf ook op. Ik kan me niet voorstellen welke impact dit op de betrokkenen heeft, niemand wordt hier vrolijk van.

Heel heftig, maar ik stel me open voor alle kanten van het verhaal, om te blijven voelen waar het raakt. En het raakt diep. Daar kies ik voor, vanuit een sterk gevoel dat dit is wat ik moet doen, dat het belangrijk is wat er hier gezegd wordt. Toch zie ik in de zaal geen collega’s, maak ik de zaak dan zwaarder dan die is? Of hebben mensen andere redenen om niet aanwezig te (willen) zijn?

Met een dossier van honderden pagina’s is er veel over zo’n proces te schrijven. Ik merk dat ik zoek naar welke gedachten het meest passend zijn om hier op dit moment te delen. Wat is constructief in dit verhaal? Welke inzichten zijn er uit te halen om vooruit te kijken, te leren en te groeien?

Wrijving tussen leefwerelden

De woorden van het OM maakten veel duidelijk, in de huidige situatie is er een onbalans tussen het tantra werkveld, de maatschappij en de wetgeving. We spreken allen een andere taal en zijn nu in een proces beland waarbij die talen met elkaar in contact komen en er wrijving ontstaat. Kunnen we elkaar vinden in een mistig grijs gebied?

Het plaatje wordt helderder. Tantra, een traditie met een positieve benadering van lichamelijkheid, biedt een antwoord op een groeiende vraag vanuit de samenleving. We voelen ons steeds meer verbonden met, en vrij in, ons lichaam, en voelen ons bekrachtigd om voor onze eigen integriteit te gaan staan. En wanneer we het niet voelen, beginnen we wel te zien dat het mogelijk is, gaan we ernaar op zoek.

Tegelijk is er een wetgeving die in dit geval nog stamt uit de negentiende eeuw. Context: Aan het eind van die eeuw studeerde Aletta Jacobs als eerste vrouw af aan de universiteit, en pas in de tweede helft van de twintigste eeuw werden vrouwen als handelingsbekwaam gezien. Dus de ‘sociaal-ethische norm’ waar het handelen van een (zorg)professional aan moet voldoen is niet meer dezelfde als 150 jaar geleden.

Waar we als samenleving zoeken naar gelijkheid, naar volledige waardering van ieder mens als individu, wil een wetgeving bijdragen aan het beschermen van kwetsbare en zwakke individuën. Is er een tussenweg tussen vrijheid en bescherming?

Professionele kwetsbaarheid

Wanneer ben je zwak of kwetsbaar? En hoe verhoudt een staat die haar burgers wil beschermen zich tot de wens van diezelfde burgers om kwetsbaar te mógen zijn, om tegenwicht te bieden tegen de verharding? Het verlangen naar de vrijheid om autonoom keuzes te maken, welke zorg je kiest, hoe je jouw seksualiteit vormgeeft of beleeft, en welke levensvisie je aanhangt?

Net als veel van mijn collega’s voel ik het verlangen en de mogelijkheden om een antwoord te bieden op die vraag. Wanneer je onder je handen iemand ziet opbloeien, ziet hoe iemand kwetsbaar kan zijn en daar zijn/haar eigen kracht in vindt. Dan word je een soort oermoeder die geniet van hoe haar kind volwassen wordt. Tegelijk wil je daarin veiligheid bieden, je wilt niet dat iemand door die ervaring los komt van zichzelf of de maatschappij.

Intimiteit in menselijk contact, waarin je geraakt wordt, waarin ook grenzen geraakt worden, vindt plaats op zo veel verschillende lagen. Dit is niet in regels te vatten over onjuiste handelingen of verboden lichaamsdelen. Het ene moment mag de ander heel dichtbij komen terwijl een andere keer een woord of blik al grensoverschrijdend is. Toch zijn regels en kaders nodig zodat je binnen die kaders de veiligheid en ruimte kan scheppen om te ontspannen en vrijheid te ervaren.

Een open gesprek voeren

Hoe zorgen we dat die verschillende taalvelden elkaar beter leren begrijpen, of misschien zelfs dichter bij elkaar komen? Hoe blijven we op een constructieve manier in gesprek? Niet alleen om te voorkomen dat er misbruik plaatsvindt of slachtoffers vallen, maar vooral om samen verder te groeien.

De meeste tantra professionals kunnen erg mooi in hun eigen woorden vertellen hoe zij Tantra beleven en over willen brengen. Soms mag dat van mij wel met nog wat meer openheid, kwetsbaarheid en bewustzijn. Bewust van wat je wel en niet weet en kan, je op een menselijk niveau tot de ander verhouden, jezelf of je overtuiging niet te veel op een voetstuk zetten.

Naast het bewustzijn van onze eigen positie, en dit kunnen overbrengen, moeten we ook blijven luisteren. Wat vraagt een cliënt werkelijk, of wat vraagt de maatschappij van ons als werkveld? Vanuit een ‘tantrische bril’ is dat aardig in te vullen, maar komt dit ook overeen met wat de ander bedoelt en verwacht?

Ook als nieuwsgierige, ben jij je bewust van wat je zelf zoekt in dat mysterieuze tantra-wereldje, van de veelkleurigheid van het veld? Kan je de verantwoordelijkheid nemen voor je eigen keuzes, kiezen voor wat op het moment bij jou past en niet per se dat wat het spannendst klinkt? Weet je welke vragen je een professional wilt stellen om te zien of hij/zij de juiste persoon voor je is? Zie jij de tantrika ook als mens, met grenzen en gebreken, zonder hem/haar op een voetstuk te willen plaatsen?

En tja, de wetgeving loopt altijd achter op ontwikkelingen in de maatschappij. De sociaal-ethische norm waar het wetboek over spreekt verandert continu. Kunnen we helder krijgen wat de huidige norm is, en hoe gaan we om met een samenleving waarin meerdere normen naast elkaar bestaan? Welke norm mogen we handhaven in de context van Tantra? Luisterend naar de kaders die gesteld worden in de wet.

Op alle de vragen die ik hier stel, en de kritieken die ik geef, zijn al zo veel mooie antwoorden gekomen. De kennis, wijsheid, en ervaring zijn aanwezig, en op kleine schaal zijn we hier allemaal op onze eigen manier al stappen voor aan het zetten. Iets in mij kriebelt om dit gesprek ook op grote schaal te gaan voeren, het nog verder open te breken. Want dan zie ik voor Tantra een ruimte ontstaan die zowel voor professionals als voor klanten de nodige veiligheid en vrijheid biedt om te blijven ontwikkelen.